Het is al jarenlang een niet aflatende wereldwijde trend: foto’s maken van je eigen smoelwerk om ze via FaceBook, SnapChat en andere virtuele sociale werkplaatsen te delen met je vreemdenkring. Deze vorm van zelfverheerlijking met de gruwzame verzamelnaam ‘selfie’ is sinds de opkomst van de slimme telefoon niet meer weg te denken uit onze narcistische maatschappij. Vooral rondom publieke pleisterplaatsen als pretparken en restaurants maakt men te pas en te onpas de meest onflatteuze foto’s van zichzelf. Mensen met grote hoofden of korte armpjes bedienen zich daarbij liefst van een selfie stick; een soort uitschuifbare blindenstok waaraan een telefoon kan worden bevestigd om de afstand tot het te fotograferen object –jezelf dus– te vergroten.
Voortbordurend op de selfie zijn in de loop der jaren allerlei themavarianten verzonnen. Zo bedacht iemand om een foto van jezelf in een stemhokje een ‘stemfie’ te noemen, heet je beeltenis tegen een achtergrond van een bepaald tankstation een ‘Shellfie’, maken cijferneukers geregeld een ‘Excelfie’ en is het een kwestie van tijd voordat men zichzelf onder de noemer ‘kwelfie’ massaal gemondkneveld gaat portretteren in bondage schommels.
Hoewel de selfie pas de laatste jaren een grote vlucht heeft genomen, is het verschijnsel zelffotografie natuurlijk niet nieuw. Zo waren mijn vrouw en ik in 2005, toen de mensheid nog nooit van smartphones had gehoord en belde met telefoons die op afstandsbedieningen leken, op huwelijksreis in de prachtige cultuurstad Rome. Overdag genoten we er van de imposante archeologische resten die we gekscherend betitelden als ‘oude meuk’ en ’s avonds deden we ons tegoed aan overheerlijke maaltijden in het –voor ons doen– chique restaurant van het hotel.
Bij een van deze wittebroodsdiners hadden we een fototoestel meegenomen om kiekjes te maken van het interieur van het restaurant en de lobby van het sfeervolle hotel. Voor de jongere lezers: een ‘fototoestel’ is een soort smartphone met obesitas waarmee je niet kunt bellen, Whatsappen of internetten. Na een avond uitgebreid tafelen onder het genot van een paar wijntjes, keerden we lichthoofdig terug naar onze kamer. In de lift besloten we een foto van onszelf te maken, want… gekke bui. Het resultaat was een perfecte beeltenis met daarop twee hoofden die weliswaar zichtbaar aangeschoten waren, maar niet gescalpeerd. En dat zonder frontcamera of selfie stick. Gewoon met een klein beetje ruimtelijk inzicht en een fikse dosis goed geluk.
Jaren later zou blijken dat we onze tijd ver vooruit waren toen…